Skwer imienia Profesor Agnieszki Borzuchowskiej.

Życiorys

Prof. dr hab. n. med. Agnieszka Borzuchowska (7 lipca 1933 – 14 grudnia 2012)

 Są lekarze, których symbolem staje się maksymalne oddanie chorym, ogromna empatia, a wypełnianie obowiązków lekarskich – głównym celem i powołaniem. Równocześnie potrafią oni zachować rozsądne spojrzenie na rzeczywistość i właściwy dystans do codziennych trudności. Takim wielkim lekarzem była Profesor Agnieszka Borzuchowska.

„Biuletyn OIL w Białymstoku” nr 1 (95)

Agnieszka Borzuchowska urodziła się 7 lipca 1933 r. w Szudziałowie, przez większość życia i pracy zawodowej mieszkała w Białymstoku, zmarła 14 grudnia 2012, pochowana została na Cmentarzu Farnym w Białymstoku.

Wychowała się w rodzinie o bardzo silnych tradycjach patriotycznych i umiłowaniu nauki. Rodzice, Tadeusz i Maria (z domu Raczycka) Borzuchowscy byli nauczycielami Szkoły Powszechnej w Szudziałowie. W 1939 r. ojciec został powołany do wojska, trafił do niewoli sowieckiej i został zamordowany w Katyniu.

Agnieszka Borzuchowska od najmłodszych lat borykała się z poważnymi problemami zdrowotnymi. Skutki choroby, objawiające się znaczną deformacją kręgosłupa, pozostały do końca życia. Prof. Agnieszka Borzuchowska jest przykładem osoby, dla której własne ograniczenia w zdrowiu i mobilności nie były przeszkodą w oddaniu się pracy zawodowej, społecznej oraz rodzinie.

Droga edukacyjna Agnieszki Borzuchowskiej wiodła przez Szkołę Podstawową w Sztabinie (program od 1 do 6 klasy szkoły podstawowej w latach okupacji został przerobiony na tajnych kompletach, prowadzonych przez matkę Marię), Liceum Ogólnokształcące w  Sokółce (matura w 1952) oraz Akademię Medyczną w Białymstoku (dyplom w 1958). Jak sama później przyznała, wybrała Akademię Medyczną, ponieważ nie wyobrażała sobie siebie w żadnej innej profesji. Chciała pomagać ludziom, nieść pomoc i ulgę.

Doskonaliła swoje umiejętności i wiedzę w zakresie chorób zakaźnych, uzyskując w tej dziedzinie I i II stopień specjalizacji. W 1965 roku obroniła pracę doktorską, a w 1976 uzyskała tytuł doktora habilitowanego. W roku 1998 otrzymała tytuł profesora nauk medycznych.

W  międzyczasie w latach 1959–1961 pracowała w Pogotowiu Ratunkowym w Sokółce. W latach 1961–1988 pracowała w Klinice Chorób Zakaźnych Akademii Medycznej w Białymstoku (AMB – późniejszym Uniwersytecie Medycznym). Od 1988 do 2003 kierowała Zakładem Medycyny Rodzinnej i Pielęgniarstwa  Środowiskowego AMB – była inicjatorką powstania tego zakładu i zorganizowała go od podstaw. Od roku 1994 pełniła obowiązki konsultanta  regionalnego, otrzymała też tytuł członka honorowego Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce.

Przez 44 lata pracy klinicznej i szpitalnej nie traciła kontaktu z byłymi pacjentami, którzy w przekonaniu bliskich, byli sensem Jej życia. Po przejściu na emeryturę byli pacjenci oraz ci, którym przed laty pomogła, wracali do niej regularnie, dbając o utrzymanie stałego kontaktu. Ich wdzięczność i pamięć o niej wyrażały się w setkach listów i pocztówek, oraz w regularnych telefonach i wizytach w jej domu, odbywających się nieodmiennie w atmosferze ciepła i serdeczności.

Oprócz obowiązków klinicznych, prowadziła badania naukowe, które procentowały licznymi publikacjami w specjalistycznych periodykach lekarskich, podwyższaniem kwalifikacji oraz zwiększeniem skuteczności  i efektywności leczenia. Szczególny obszar zainteresowań stanowiły  choroby zakaźne wątroby oraz zakażenie wirusem HIV. Stała się pionierem walki z HIV/AIDS oraz zorganizowanych form opieki nad nosicielami wirusa HIV nie tylko na Podlasiu. Utworzyła pierwszy w Polsce oddział szpitalny dla nosicieli wirusa HIV i chorych na AIDS – zajęła się więc problemem, którego społeczeństwo się obawiało, zaś ówcześni przedstawiciele świata polityki, a także medycyny, starali się nie dostrzegać. Mimo, iż temat HIV/AIDS był przedmiotem powszechnego lęku, profesor Borzuchowska wraz z garstką nielicznych osób udzielała pomocy psychologicznej i medycznej zagrożonej młodzieży oraz narkomanom, często z narażeniem na szykany ze strony władz czy na problemy w pracy z racji jawnego, często pozaregulaminowego  zaangażowania w pomoc seropozytywnym pacjentom.

Oprócz pracy zawodowej, prof. Borzuchowska całym sercem oddawała się również działalności społecznej i politycznej. Od wczesnych lat osiemdziesiątych, a szczególnie w okresie stanu wojennego, współpracowała z „Solidarnością”, niosła pomoc lekarską ukrywającym się członkom  Zarządu Regionu zagrożonym represjami (np. przyjmowała na oddział szpitala, skąd nie mogli być aresztowani). Utrzymywała kontakty z organizacjami charytatywnymi i lekarzami z Francji, którzy w ramach pomocy przysyłali do Polski lekarstwa i środki medyczne. Była odpowiedzialna za rozdzielanie tej pomocy wśród białostockich klinik.

Od roku 1989 zaangażowała się w organizację i działalność Okręgowych Izb Lekarskich (OIL) – odradzającego się samorządu lekarskiego. Przez dwie pierwsze kadencje była członkiem Okręgowej Rady Lekarskiej w Białymstoku, a także delegatem na Krajowy Zjazd Lekarzy. Jej pasją były zagadnienia etyki lekarskiej. To one sprawiły, iż Prof. Borzuchowska przewodniczyła Komisji Etyki OIL w Białymstoku, jak również była członkiem Komisji Etyki przy Naczelnej Radzie Lekarskiej.  

Odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Odznaką ,,Za Wzorową Pracę w Służbie Zdrowia” oraz Medalem Komisji Edukacji Narodowej. Pośmiertnie uhonorowana medalem nr 1 „Gloria Artis Medicinae”.

1 grudnia 2014 o godz. 12:00 w Dniu Światowej Walki z AIDS w Kaplicy Szpitala Zakaźnego (budynek A) odbyła się Msza Święta. W drugiej części uroczystości nastąpiło przejscie na Skwer (róg ulic: Wiewiórczej i Żurawiej) i odsłonięcie tablicy oraz jej poświęcenie.

Wszystkim, którzy zaangażowali się w to dzieło, serdecznie dziękujemy.